Paleis van de Heren van Gruuthuse
Museum
Via de Dyver is het maar een kleine stap naar één van Brugge's grootste toeristische trekpleisters: GRUUTHUSE, museum van 500 jaar Brugse geschiedenis in historische objecten.
De bekendste eigenaar van het Gruuthusepaleis was Lodewijk van Brugge (1422-1492), heer van Gruuthuse, prins van Steenhuize, heer van Avelgem, Haamstede, Oostkamp, Beveren, Tielt-ten-Hove en Spiere en Graaf van Winchester.
Hij was raadsheer en vertrouweling van Karel de Stoute en Maria van Bourgondië en groot bibliofiel. Via erfenissen en aankopen had Lodewijk van Gruuthuse verschillende heerlijkheden in bezit die hem de nodige inkomsten verschaften. Een andere belangrijke bron van inkomsten was de taks die hij mocht innen op elke ingevoerde of lokaal gebrouwen ton bier – het ‘gruutgeld’.
Ik ga je hier niet wijs maken dat dit een brouwerij is, want stilaan weet iedereen wel de binding tussen Gruuthuse en ons bierverleden. Om ons bier nu smaak en bitterheid te geven komt er hop bij te pas. Vóór 1400 wist men echter nog niet van het bestaan van hop, dan gebruikte men een mengsel van kruiden en bloemen. Dit mengsel noemde men GRUIT of GRUUT. Reeds in de 11de eeuw was de verkoop van gruut een recht dat alleen de vorst toekwam. Zo ontstond het gruterecht waardoor niemand bier mocht brouwen zonder aan de heren van Gruuthuse deze belasting te hebben betaald.
Het gruterecht werd een gewone verbruiksbelasting die uitgroeide tot de accijnsbelasting van vandaag.
Gruuthuse verloor zijn functie, werd een tijd de berg van barmhartigheid en uiteindelijk museum.
We vinden er volgende bierresten: een zilverplaat met brouwersembleem en een houtsculptuur die het brouwproces voorstelt rond 1800 behoren tot de museumcollectie.
Op de site van Gruuthuse staat sinds 2019 een fonkelnieuw onthaalpaviljoen. Dit is het informatieve hart voor bezoekers van Musea Brugge. Je vindt er tickets voor het Gruuthusemuseum, al dan niet in combinatie met de Onze-Lieve-Vrouwekerk, maar ook voor onze andere locaties zijn tickets en informatie beschikbaar. Deze hedendaagse ingreep geeft het plein de vroegere beslotenheid uit de hoogdagen terug.
We verlaten Gruuthuse via O.L.V.Kerkhof Zuid, dwarsen de Katelijnestraat en lopen de poort van het oude St.-Janshospitaal binnen. Dit is ook de toegang tot het Memlincmuseum.
We gaan links over het terras van taverne "Promenade" en daar hebben we een prachtig zicht op onze volgende levende brouwerij. De windkap van de mouterijtoren draait fier tussen de feestrijke vlaggen.
We steken door naar de Walplaats.
Hieronder nog een galerij met meer foto's en uitleg over bovenstaande gegevens.
Klik op een foto om de ganse galerij in het groot te zien.
De tonnendragers (het misverstand)
Jan Anton Garemijn
In het nabij gelegen Groeningemiseum hangt ook een schilderij die onze aandacht trekt. De Tonnendragers van Jan Anton Garemijn, waarvan hierbij een foto van Dominique Provost.
Twee tonnendragers brengen een vat naar een kelder, waar een vrouw hen opwacht. Rechts een blaffende hond die achter hen aan komt. Op de achtergrond is de toren van de Sint-Jacobskerk en het Boterhuis te zien. Onderaan rechts bevindt zich het opschrift 'Gij veul Beest / gij dommen quaa / den Deken / van het Misverstand'. In de veilingcatalogus van de verzameling Garemijn wordt het werk vermeld als 'Twee biervoerders verbeeldend het misverstand'. Dergelijke anecdotische uitbeeldingen van commedia dell'arte-achtige situaties zijn typisch voor de genreschilderkunst van de achttiende eeuw.
Jan Antoon Garemijn (Brugge 15 april 1712 - 23 juni 1799) was een Vlaams kunstschilder, geboren, getogen en gestorven in de Grauwwerkersstraat 6, Brugge. Aan de gevel hangt een herdenkingsteen.
Garemijn (ook soms Garemyn geschreven) was de zoon van de vroeg overleden kuiper Frans Garemijn. Dus hij wist wel iets van tonnen! Garemijn specialiseerde zich in de kleurrijke weergave van het volkse dagelijkse leven zoals hij het rondom zich zag.
In 1765 werd hij leraar aan en directeur van de Brugse kunstacademie, en specialiseerde zich in mannelijk naakt. In 1775 ontstond een rel met andere leraars en Garemijn nam ontslag.
Hij bleef jonkman bij zijn moeder en zuster tot hij op hoge leeftijd in 1791 in een huwelijk gelokt werd met zijn vierentwintigjarige dienstmeid. Na zijn dood werd hij nog voor de derde keer vader.
